Nhắc tới Hà Giang, chúng ta không thể không nhắc đến những món ăn đặc biệt được chế biến từ nguyên vật liệu tự nhiên cực kỳ hấp dẫn. Nếu thắng cố là món ăn không thể thiếu trong các phiên chợ vùng cao thì thắng dền chính là món ăn vặt đơn giản vào những ngày se lạnh dành cho khách du lịch. Vậy đặc sản thắng dền là gì? Mời bạn theo dõi nội dung bên dưới để hiểu hơn về món ăn độc đáo tại Hà Giang này nhé!
Contents
Thắng dền là gì?
Thắng dền là món ăn dân dã, truyền thống của người dân Hà Giang. Loại bánh này hình tròn, gồm 2 loại bánh chay và bánh nhân đậu xanh. Trong đó, bánh nhân đậu xanh thường có kích thước to hơn ngón tay cái một chút; còn bánh chay thì nhỏ hơn. Màu sắc bánh thắng dền đa dạng như trắng, tím, đỏ, vàng,…
Nếu như thoạt nhìn, nhiều người miền xuôi sẽ thốt lên thắng dền trông giống như chè trôi nước; hay món “sủi dìn” của Hải Phòng và thậm chí người miền Tây còn ví von rằng món ăn này hệt như món chè lủm chủm phổ biến ở Nam Bộ. Tuy nhiên món ăn này lại hoàn toàn khác biệt khi được chế biến đơn giản, nhưng lại chứa đựng cả một bầu trời tinh hoa ẩm thực vùng cao.
Ở Hà Giang thì thắng dền được xem là món ăn theo mùa, nên khi mùa đông gió lạnh tràn về người dân nơi đây mới làm món bánh này và bày bán nhiều ở các khu chợ phiên, khu phố cổ. Vậy nên thắng dền được gọi là món “ăn chơi” của người dân Hà Giang nói chung, và là món ăn “gọi bạn” quây quầy bên nhau nói riêng ở thị trấn Đồng Văn vào những đêm đông giá rét. Sau bữa tối ở Đồng Văn, thưởng thức một bát thắng dền ấm bụng quả là một lựa chọn thanh tao và hợp lý.
Điểm đặc biệt ở món ăn thắng dền Hà Giang
Thắng dền Hà Giang từ một món ăn dân dã đã trở thành đặc sản trong mỗi cuộc vui. Đặc biệt, người Hà Giang hường dùng thắng dền để làm “gia vị” cho cuộc giao lưu, nói chuyện với lũ bạn và là món đặc sản để du khách ăn một lần là nhớ mãi. Những điểm đặc biệt của loại bánh này phải kể đến là:
- Về hình thức, những viên bánh thắng dền hình tròn nhỏ xinh, đa dạng màu sắc,… cực kỳ bắt mắt.
- Về hương vị, bánh thắng dền hòa cùng nước đường và gừng có vị cay cay, tê tê, ngọt ngọt rất tốt trong việc làm ấm thân thể giữa cái thời tiết khắc nghiệt của Hà Giang. Bên cạnh đó, các món ăn kèm như đậu phộng rang, dừa nạo sợi, vừng và nước cốt dừa giúp món ăn trở nên đặc sắc, béo ngậy hơn.
- Về cách chế biến, đặc sản thắng dền sử dụng các nguyên liệu đơn giản như gạo nếp, đỗ xanh và nước đường hoa mai. Đặc biệt, gạo nếp Yên Minh chính là yếu tố quan trọng giúp món ăn trở nên độc đáo và thu hút khách hàng. Đồng thời, món ăn có cách làm truyền thống từ khâu giã gạo cho đến lúc gạo nhuyễn thành bột mịn rồi làm bột kết cấu thành các thớ chắc nịch để nặn thành viên bánh.
- Khi thưởng thức, để bánh luôn tròn vị và không bấy nát thì khách gọi đến đâu người bán mới luộc đến đó.
Hướng dẫn cách làm món thắng dền đặc sản Hà Giang
Cách làm món thắng dền đặc sản Hà Giang cực kỳ đơn giản với các bước thực hiện dưới đây:
1. Nguyên liệu
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- Gạo nếp Yên Minh (loại gạo nếp ngon ở Hà Giang)
- Đậu xanh
- Đường hoa mai, gừng
- Nước cốt dừa, lạc rang vàng, dừa sợi
2. Cách làm thắng dền
Cách làm thắng dền theo kinh nghiệm làm thắng dền lâu năm của người dân Hà Giang:
Vỏ bánh
- Thời gian ngâm gạo chuẩn nhất sẽ kéo dài từ 5 – 6 tiếng. Lưu ý, tùy vào từng mùa mà thời gian ngâm gạo có thể chênh lệch từ 1-2 tiếng và không nên ngâm gạo quá lâu, vì bột bánh sẽ bị chua quá, mất vị ngon.
- Nước dùng để ngâm gạo phải là nước sạch lấy trực tiếp ở vòi, không ngâm gạo với nước nóng vì sẽ làm bánh giảm độ dẻo và thơm.
- Dấu hiệu gạo ngâm đạt tiêu chuẩn là khi miết lên trên mặt phẳng có thể tan ra như bột phấn.
- Ngâm xong, vớt gạo để ráo rồi đem đi xay thành bột. Hiện nay, người dân Hà Giang vẫn dùng cách làm truyền thống là giã gạo trong cối đá cho tới khi bột mềm mịn thì đổ vào tấm vải đựng lớn để gột bột; làm xuất hiện những thớ bột với kết cấu chắc nịch, không dính tay.
Nặn bánh
- Phần bột vừa rồi được chia thành các viên nhỏ kích thước bằng đầu ngón tay cái.
- Nếu như làm thắng dền nhân đậu xanh thì bạn ngâm đỗ xanh cho bở; vỏ bánh nặn dẹt rồi cho nhân lượng đậu xanh vừa phải vào giữa rồi bọc kín lại.
- Bạn có thể sử dụng các nguyên liệu tự nhiên như lá dứa, hoa đậu biếc, quả dành dành, lá nếp,… để nhuộm màu giúp bánh bắt mắt hơn.
3. Luộc thắng dền
Các viên bột được thả vào nước sôi để luộc. Khi nhìn thấy các viên thắng cố nổi lên trên mặt nước thì là lúc bánh chín; vớt ra xếp vào bát.
4. Làm nước dùng thắng dền
Nước dùng thắng dền chính là yếu tố quyết định đến vị ngon và khẳng định sự khéo léo của người làm bánh. Nguyên liệu chung bao gồm nước đường hoa mai và gừng tươi. Ở mỗi nơi nước dùng thắng dền sẽ có vị riêng, nhưng vị nào cũng đều nồng ấm và ngọt ngào đến mức “níu lòng”.
Sau khi đun sôi nước dùng thì chan vào xâm xấp bát đựng bánh vừa vớt. Một cách khiến món thắng dền Hà Giang béo và thơm hơn chính là rưới vào chút nước cốt dừa khi còn đang đun nước dùng. Ngoài ra, một chút dừa nạo sợi, lạc rang hoặc vừng rang sẽ giúp cho món ăn thêm béo bùi.
Ăn thắng dền ở đâu ngon tại Hà Giang?
Thắng dền Hà Giang là món ăn bình dị nhưng rất đặc trưng của người dân miền cao nguyên đá. Trước đây, món ăn này chủ yếu bán vào mùa đông trời lạnh, tuy nhiên gần đây khi du lịch địa phương phát triển thì thắng dền gần như được bày bán quanh năm.
Theo kinh nghiệm du lịch Hà Giang, thắng dền sẽ ăn ngon nhất khi trời bắt đầu trở lạnh. Thắng dền được bày bán ở nhiều nơi tại Hà Giang. Nếu như không biết ăn thắng dền ở đâu thì bạn có thể thử thưởng thức món này ở phố cổ Đồng Văn, trong các khu chợ phiên hoặc dọc các con phố đông đúc ở trung tâm thành phố. Hiện nay, mỗi bát thắng dền chỉ có giá từ 5.000 – 10.000 VNĐ. Bưng một bát thắng dền nóng hổi nghi ngút khói; sự hòa quyện mùi thơm của nếp, đường hoa mai, gừng tươi, vừng lạc và nước cốt dừa chắc hẳn sẽ giúp bạn cảm thấy ấm lòng giữa thị trấn Hà Giang.
Đặc biệt, tùy sở thích mà bạn có thể gọi thắng dền chay hoặc thắng dền nhân đậu xanh. Mỗi loại bánh có hương vị riêng biệt nhưng đều được người dân Hà Giang chế biến một cách công phu và chỉn chu nhất mang đến một trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ cho du khách đến đây. Nếu không thích ăn ngọt quá thì bạn có thể bảo người bán giảm lượng đường, hoặc nếu thích ăn cay nóng hơn thì có thể thêm gừng vào bát thắng dền của mình.
Giới thiệu một vài món đặc sản Hà Giang khác bạn có thể tham khảo
Ngoài đặc sản thắng dền thì ở Hà Giang còn có rất nhiều các món ăn đặc sắc khác như thắng cố, cháo ấu tẩu, xôi ngũ sắc, bánh cuốn Đồng Văn, phở chua,… mà bạn nên thưởng thức khi đến nơi đây.
1. Thắng cố
Đến Hà Giang mà chưa ăn thắng cố được coi là như chưa đến Hà Giang. Đây là món ăn đặc trưng của người dân tộc H’Mông, được chế biến từ “lục phủ ngũ tạng” của các loài động vật như trâu, bò, ngựa hoặc lợn. Sau khi sơ chế và làm sạch, người ta sẽ tẩm ướp với các loại gia vị núi rừng như thảo quả, quế, hồi,… rồi đem nấu trong một chiếc chảo lớn dưới nhiệt độ âm ỉ để thưởng thức.
Thắng cố có mùi vị ngai ngái của lục phủ ngũ tạng như tim, gan, phèo, ruột, phổi của con trâu, con ngựa, con bò hay con lợn,… được bày bán ở khắp mọi nơi. Du khách có thể dễ dàng tìm kiếm món ăn này ở các chợ phiên Hà Giang, hay quán có vị trí gần địa điểm du lịch nổi tiếng như phố cổ Đồng Văn, phố Cáo, dinh thự vua Mèo,…
2. Cháo ấu tẩu
Cháo ấu tẩu được mệnh danh là món ăn “ngon – độc – lạ” của vùng đất Hà Giang. Người ta thường gọi vui món cháo này là “cháo độc”, “cháo chết người” bởi vì được làm từ củ ấu tẩu. Củ ấu tẩu là loại dược phẩm có công dụng giảm đau, giải cảm, chữa u nhọt hiệu quả chỉ xuất hiện ở vùng núi Đông Bắc.
Cháo ấu tẩu được chế biến cầu kỳ từ công đoạn sơ chế cho đến khi hoàn thành. Món cháo ấu tẩu mang đến sự béo ngậy của nước hầm xương kết hợp cùng trứng sống, đồng thời chút vị đắng và cay nhẹ của củ ấu tẩu mang đến cảm giác mới lạ.
3. Xôi ngũ sắc
Xôi ngũ sắc không chỉ là món ăn đặc sản ngon, đẹp mắt mà còn ẩn chứa ý nghĩa thiêng liêng. Xôi ngũ sắc gồm màu trắng, màu đỏ, màu xanh, màu tím và màu vàng. Mỗi màu xôi đại diện cho ngũ hành Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người dân Hà Giang.
Màu sắc xôi ngũ sắc làm bằng các nguyên liệu tự nhiên, các loại lá và củ cây rừng như gấc, lá cơm đỏ, lá gừng, nghệ, quả dành dành, lá cơm đen,… Loại gạo nấu xôi phải là gạo nếp mẩy tròn, chắc đều thì xôi mới dẻo và thơm. Xôi ngũ sắc có thể được ăn kèm với muối vừng.
4. Bánh cuốn Đồng Văn
Bánh cuốn Đồng Văn là món đặc sản rất lâu đời tại Hà Giang gồm có 2 loại là bánh cuốn nhân thịt và bánh cuốn trứng. Bánh cuốn được người dân tráng bằng tay hoàn toàn, loại gạo làm bánh tráng chọn lọc rất tỉ mỉ nên bánh rất mềm, dẻo và trắng mịn.
Điểm khác biệt của bánh cuốn này so với bánh cuốn dưới xuôi là ở nước chấm. Nước chấm là phần nước dùng hầm từ xương heo nên rất ngọt và béo. Ngoài ra, người ta còn ăn bánh cuốn kèm mùi tàu và vài miếng chả thơm.
5. Phở chua
Nằm trong danh sách món ăn nổi tiếng tại Hà Giang, phở chua chính là món ăn đặc sản thu hút du khách bởi hương vị thơm ngon và mức giá phải chăng. Phở chua Hà Giang được làm từ nhiều nhiều loại nguyên liệu như vịt quay, xá xíu, lạp xưởng, tỏi băm và đậu phộng rang; được ăn kèm rau sống giúp giảm độ ngán.
Đặc biệt, phần nước dùng chua ngọt chính là linh hồn của món ăn. Khi thưởng thức, bạn có thêm vào đó vị chua chua của giấm cùng chút ớt tươi chưng khiến món ăn trở lên tuyệt hảo.
Hiện nay, món ăn này được bày bán ở nhiều phiên chợ Hà Giang cho đến dọc đường từ trung tâm thành phố tới các bản làng nhỏ. Các quán phở chua Hà Giang mở cửa hoạt động cả ngày nên du khách có thể thưởng thức món ăn này vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày.
Trong bài viết vừa rồi, chúng tôi đã giúp bạn giải đáp thắc mắc thắng dền là gì. Mong rằng thông tin đã hữu ích với bạn cho chuyến đi trải nghiệm của mình tại Hà Giang. Đặc sản thắng dền chắc chắn món ăn khiến du khách thập phương phải nức lòng trong những ngày mùa đông lạnh giá!
Xem thêm:: Order nghĩa là gì?
Tôi là Phạm Xuân Thanh – Tôi đã có kinh nghiệm hơn 3 năm review đánh giá về các loại máy móc công nghiệp, thiết bị vệ sinh công nghiệp, cách chăm sóc xe hơi. Tôi hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ có thể giúp mọi người hiểu rõ hơn về các công dụng, chức năng của các loại thiết bị công nghiệp và các cách chăm sóc xe hơi này.
