Chơi chứng khoán là gì? Những kiến thức về chứng khoán cho người mới

Chơi chứng khoán là gì? Chơi chứng khoán là một dạng đầu tư để kiếm thêm thu nhập được nhiều người quan tâm. Tuy nhiên, để tự tin giao dịch thì người chơi cần trang bị cho mình những kiến thức đầu tư chứng khoán cần thiết. Vậy chứng khoán nghĩa là gì và việc đầu tư này sẽ diễn ra như thế nào? Nếu bạn cũng đang quan tâm về vấn đề này thì đừng bỏ lỡ bài viết sau đây!

Chơi chứng khoán là gì?

Chứng khoán được hiểu là một bằng chứng xác nhận quyền, lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hay số vốn thuộc tổ chức phát hành. Và chứng khoán là sản phẩm tài chính có giá trị, được phép mua & bán trên thị trường. Chứng khoán được thể hiện qua một số hình thức phổ biến như chứng chỉ, bút toán ghi số và dữ liệu điện tử.

Chơi chứng khoán là việc bạn đầu tư vào các tài sản nằm trong chứng khoán
Chơi chứng khoán là việc bạn đầu tư vào các tài sản nằm trong chứng khoán

Theo đó, chơi chứng khoán (hay đầu tư chứng khoán) được hiểu là hình thức góp vốn vào một tổ chức hay một doanh nghiệp nào đó, bằng cách mua chứng khoán được các doanh nghiệp phát hành và lưu thông trên thị trường. Sau đó tiến hành mua bán trao đổi vào thời điểm thích hợp để thu về lợi nhuận.

Các loại chứng khoán phổ biến

Theo Điều 4 Luật Chứng khoán 2019, chứng khoán là tài sản bao gồm các loại sau đây:

Các loại chứng khoán hiện nay rất đa dạng cho các nhà đầu tư lựa chọn
Các loại chứng khoán hiện nay rất đa dạng cho các nhà đầu tư lựa chọn
  1. a) Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ;
  2. b) Chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký;
  3. c) Chứng khoán phái sinh;
  4. d) Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.
  5. Cổ phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành.
  6. Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.
  7. Chứng chỉ quỹ là loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn góp của quỹ đầu tư chứng khoán.
  8. Chứng quyền là loại chứng khoán được phát hành cùng với việc phát hành trái phiếu hoặc cổ phiếu ưu đãi, cho phép người sở hữu chứng quyền được quyền mua một số cổ phiếu phổ thông nhất định theo mức giá đã được xác định trước trong khoảng thời gian xác định.
  9. Chứng quyền có bảo đảm là loại chứng khoán có tài sản bảo đảm do công ty chứng khoán phát hành, cho phép người sở hữu được quyền mua (chứng quyền mua) hoặc được quyền bán (chứng quyền bán) chứng khoán cơ sở với tổ chức phát hành chứng quyền có bảo đảm đó theo mức giá đã được xác định trước, tại một thời điểm hoặc trước một thời điểm đã được ấn định hoặc nhận khoản tiền chênh lệch giữa giá thực hiện và giá chứng khoán cơ sở tại thời điểm thực hiện.
  10. Quyền mua cổ phần là loại chứng khoán do công ty cổ phần phát hành nhằm mang lại cho cổ đông hiện hữu quyền được mua cổ phần mới theo điều kiện đã được xác định.
  11. Chứng chỉ lưu ký là loại chứng khoán được phát hành trên cơ sở chứng khoán của tổ chức được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.

Bên cạnh đó chứng khoán còn được chia làm hai loại chính sau đây: 

  • Chứng khoán vốn: Đây là công cụ tài chính chứng nhận quyền sở hữu của người nắm giữ chứng khoán. Người này có quyền hưởng lợi nhuận hàng năm và cùng chia sẻ những rủi ro đối với doanh nghiệp và tổ chức.
  • Chứng khoán nợ: Đối với chứng khoán nợ sẽ không thể hiện quyền nắm giữ chứng khoán của người sở hữu. Mà thể hiện quyền của người sở hữu (chủ nợ) đối với doanh nghiệp và tổ chức phát hành.

Chơi chứng khoán nhà đầu tư kiếm lợi nhuận từ đâu? 

Hiểu được chơi chứng khoán là gì rồi, vậy bạn có thắc mắc chơi chứng khoán kiếm lợi nhuận từ đâu? Có ba hình thức chính để phát sinh thu nhập từ việc chơi chứng khoán. Một là lợi nhuận mà các nhà đầu tư nhận được khoản chênh lệch so với giá trị chứng khoán mua vào lúc đầu. Hai là lợi nhuận từ cổ tức và ba là lợi nhuận từ đầu tư trái phiếu. 

Các hình thức phát sinh lợi nhuận khi chơi chứng khoán
Các hình thức phát sinh lợi nhuận khi chơi chứng khoán

Lợi nhuận chênh lệch giá mua – bán chứng khoán

Để tính được lãi/ lỗ chúng ta áp dụng công thức tính lợi nhuận sau:

Lãi/ lỗ = (Giá bán – Giá mua) * Số lượng cổ phiếu – (Thuế + Phí giao dịch)

Ví dụ: 

  • Số lượng cổ phiếu: 2000
  • Giá mua: 30.000 đồng
  • Giá bán: 40.000 đồng
  • Thuế: 0.1% giá trị giao dịch
  • Phí giao dịch: 0.15% giá trị giao dịch 

Suy ra

  • Phí giao dịch mua = 2000 x 30.000 x 0.15%  = 90.000
  • Phí giao dịch bán = 2000 x 40.000 x 0.15% = 120.000
  • Thuế = 2000 x 40.000 x 0.1% = 80.000 

Lợi nhuận = (40.000 – 30.000) x 2000 – (80.000 + 80.000 + 120.000) 

= 19.720.000 đồng 

Lợi nhuận cổ tức công ty trả cho cổ đông

Nếu công ty kinh doanh có lãi sẽ phải chi trả cổ tức cho cổ đông – những người nắm giữ nhiều cổ phiếu của công ty. Lợi nhuận từ cổ tức thường phụ thuộc vào số cổ phiếu bạn đang có và giá công ty chi trả cho cổ phiếu đó. 

Lợi nhuận từ đầu tư trái phiếu

Trái phiếu là một chứng khoán nợ, trong đó người đầu tư trái phiếu sẽ là chủ nợ, doanh nghiệp huy động vốn đầu tư là người đi vay. Đa phần lợi nhuận thu được từ trái phiếu sẽ dựa vào lãi suất được trả theo kỳ hạn và không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ thay đổi nào từ thị trường hay tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.  

=> Cho dù là lợi nhuận đến từ đâu thì khi bắt đầu kinh doanh bạn cũng nên hiểu rõ về các khoản đầu tư chứng khoán. Từ đó có những kế hoạch đầu tư cụ thể cho từng loại chứng khoán.

Xem thêm:: Chỉ số PMI là gì?

Người mới bắt đầu chơi chứng khoán cần làm gì?

Sau khi đã biết chơi chứng khoán là gì, người chơi cần lần lượt thực hiện theo các bước sau đây. 

Những việc cần làm cho người mới bắt đầu chơi chứng khoán
Những việc cần làm cho người mới bắt đầu chơi chứng khoán

Mở tài khoản chứng khoán

Mở tài khoản chứng khoán là việc các nhà đầu tư thực hiện đăng ký thành viên với một công ty chứng khoán. Sau khi đăng ký thành viên, nhà đầu tư có thể thực hiện thao tác mua bán, giao dịch các loại chứng khoán được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán của công ty mà mình đã đăng ký thành viên. 

Nắm được một số thuật ngữ chứng khoán 

  • Ngày T(T+): Chữ T viết tắt của “transaction” (giao dịch). Các con số 0, 1, 2, 3 thể hiện ngày mua/ tiền mới về tài khoản của người mua/ bán chứng khoán.
  • Ngày giao dịch không hưởng quyền: Khi nhà đầu tư mua cổ phiếu từ công ty phát hành của sẽ trở thành cổ đông của công ty và có quyền hưởng cổ tức, mua cổ phiếu phát hành thêm, tham dự đại hội cổ đông của công ty. Như vậy ngày giao dịch không hưởng quyền là ngày người mua cổ phiếu sẽ không nhận được các quyền lợi như đã nêu trên.
  • Cổ tức: Khi sở hữu cổ phiếu của công ty và trở thành cổ đông, các nhà đầu tư sẽ được công ty chi trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hoặc loại tài sản khác.
  • Margin: Được hiểu là giao dịch ký quỹ, thuật ngữ này thường sử dụng trong chứng khoán. Giao dịch ký quỹ được xem như “đòn bẩy” tài chính giúp các nhà đầu tư có thể gia tăng cơ hội sinh lời lợi nhuận. Khi nhà đầu tư giao dịch ký quỹ sẽ thế chấp cổ phiếu để mua thêm cổ phiếu. Lãi suất vay tùy thuộc vào mức quy định riêng của các công ty chứng khoán. 
  • Fomo: FOMO (Fear of missing out) là cụm từ chỉ nỗi sợ của một ai đó khi bỏ lỡ hoặc bị mất cơ hội. Trong chứng khoán, FOMO là cảm giác mà khi cổ phiếu tăng mạnh trong thời gian ngắn, bạn nghĩ rằng các nhà đầu tư khác đang kiếm lời rất tốt, điều đó thúc đẩy bạn mua thật nhiều cổ phiếu. Điều đó cho thấy rằng bạn đang mắc phải hội chứng FOMO. 

Đọc bảng giá chứng khoán điện tử cơ bản

Để đọc được bảng giá điện tử chứng khoán cơ bản, bạn cần nắm được ý nghĩa các tên cột cũng như quy định về màu sắc. 

Hiểu  được ý nghĩa từng tên cột và màu sắc trên bảng chứng khoán
Hiểu  được ý nghĩa từng tên cột và màu sắc trên bảng chứng khoán

Ý nghĩa từng tên cột

  • Mã CK: Mã chứng khoán là cột danh sách tên các công ty được niêm yết  trên sàn. Tên trong mã chứng khoán thường được viết tắt của tên công ty, ví dụ như: TCB.
  • TC: Giá tham chiếu (màu vàng) được hiểu là mức giá đóng cửa gần nhất của phiên giao dịch trước đó.
  • Trần: Giá trần (màu tím) là mức giá cao nhất của phiên giao dịch trong ngày khi các nhà đầu tư mua hoặc bán. Sàn Hose, giá trần tăng +7% so với giá tham chiếu, UPCoM là 15% và sàn HNX là 10%.
  • Sàn: Giá sàn (màu xanh dương) đây là mức giá thấp nhất của phiên giao dịch trong ngày khi nhà đầu tư mua hoặc bán. Với sàn Hose, giá sàn giảm -7% so với giá tham chiếu, HNX là 10% và UPCoM là 15%.
  • Tổng KL: Tổng khối lượng là tổng số lượng cổ phiếu giao dịch trong ngày. Tổng khối lượng càng nhiều thể hiện tính thanh khoản càng cao giúp nhà đầu tư phân loại cổ phiếu được các nhà đầu tư khác quan tâm.
  • Bên mua: Sẽ có 3 mức giá mua tốt nhất được các nhà đầu tư mua vào cùng khối lượng tương ứng.
  • Bên bán: Thể hiện có 3 mức giá thấp nhất được các nhà đầu tư bán ra với  khối lượng tương ứng.
  • Khớp lệnh: Hiển thị mức giá khớp lệnh gần nhất của một cổ phiếu khi người mua hay người bán thực hiện hoàn tất giao dịch.
  • Giá: Thể hiện tổng số lượng trong phiên giao dịch của cổ phiếu, gồm 3 cột là giá thấp nhất, giá trung bình, giá cao nhất.
  • Dư: Biểu thị khối lượng cổ phiếu chờ khớp lệnh khi người bán chào mua và người mua chào bán. 
  • ĐTNN: Đầu tư nước ngoài là khối lượng cổ phiếu được nhà đầu từ nước ngoài giao dịch trong ngày, gồm 2 cột là cột mua và cột bán.

Quy định về màu sắc

So với giá tham chiếu, màu sắc sẽ biểu thị sự tăng giảm cụ thể như sau:

  • Màu tím: Giá tăng cao kịch trần sẽ tương ứng của mã chứng khoán.
  • Màu xanh lá cây: Giá chưa chạm trần tương ứng  của mã chứng khoán.
  • Màu vàng: Giá bằng tương ứng của mã chứng khoán.
  • Màu đỏ: Giá giảm tương ứng của mã chứng khoán.
  • Màu xanh dương: Giá giảm và chạm đáy tương ứng của mã chứng khoán.

Các phương thức đầu tư chơi chứng khoán là gì?

Đối với người mới, điều quan trọng nhất mà họ quan tâm là chơi chứng khoán như thế nào? Hiện nay, có hai cách chơi chứng khoán phổ biến là chủ động (active trading) và cách chơi bị động hay thụ động (passive trading). 

Nhà đầu tư có thể chơi chứng khoán chủ động hoặc bị động
Nhà đầu tư có thể chơi chứng khoán chủ động hoặc bị động

Chứng khoán chủ động

Đây được xem là phương thức chơi chứng khoán phổ biến với nhiều người. Chơi chứng khoán chủ động, người chơi sẽ trực tiếp tham gia vào quá trình giao dịch chứng khoán dựa trên việc quan sát biến động trong thời gian ngắn. Khi nhận thấy thời điểm tăng trưởng tốt, bạn có thể bán ra hoặc đầu tư thêm và thu lại lợi nhuận từ các khoản chênh lệch do biến động của giá. 

Với cách chơi này sẽ bao gồm các hình thức cụ thể như sau:

  • Giao dịch trong ngày: Hoạt động mua bán chứng khoán chỉ diễn ra trong phạm vi một ngày giao dịch duy nhất. Vì lý do sau 2 ngày khi mua cổ phiếu xong mới về tài khoản. Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, các giao dịch trong ngày sẽ thực hiện bán trước và mua sau. Tuy nhiên, bạn cũng có thể có 2 tài khoản để giao dịch cùng một mã chứng khoán mà không bị hạn chế bởi điều này. 
  • Giao dịch theo vị thế: Với hình thức này, các nhà đầu tư sẽ thực hiện phương pháp mua và nắm giữ cổ phiếu trong khoảng thời gian dài hơn. Có thể là trong nhiều tháng để quan sát biến động thị trường và bán cổ phiếu đi khi xu thế tăng này có dấu hiệu kết thúc.
  • Đầu tư lướt sóng: Nhà đầu tư sẽ bán cổ phiếu ra tại thời điểm thị trường tăng cao và mua lại khi thị trường điều chỉnh giảm xuống. Tuy nhiên nhiều nhà đầu tư đã xây dựng cho mình một hệ thống dự báo đỉnh và dự báo đáy để đầu tư chứng khoán lướt sóng hiệu quả, đem lại khoản lãi cao. 
  • Giao dịch chớp nhoáng: Hình thức này là việc nhà đầu tư sẽ tận dụng những khoảng chênh lệch giá rất nhỏ để có thể kiếm lợi nhuận lớn. 

Có thể thấy rằng hình thức chơi chứng khoán chủ động có ưu điểm là bạn có trực tiếp kiểm soát các khoản đầu tư cá nhân và thu lại lợi ích cao hơn. Tuy nhiên, việc này cũng đem lại những rủi ro nếu bạn là những nhà đầu tư mới có ít kinh nghiệm trong lĩnh vực này. 

Chứng khoán thụ động

Hình thức này phổ biến với những đầu tư theo chỉ số hoặc bạn có thể đầu tư vào các quỹ đầu tư (như ETF) hay ủy thác đầu tư cho một người khác. Hay nói cách khác, với cách chơi này bạn sẽ không phải tham gia trực tiếp vào các quyết định đầu tư. Phần lợi nhuận thu được sẽ dùng để đầu tư vào các quỹ đầu tư khác mà bạn góp vốn hoặc dựa vào biến động thị trường chứng khoán.

Để đầu tư vào chứng khoán cần bao nhiêu tiền?

Sau khi đã nghiên cứu các thông tin cơ bản về việc chơi chứng khoán là gì thì việc tìm hiểu về số vốn đầu tư chứng khoán cũng được nhiều người quan tâm. Trên thực tế hiện nay thì không có bất kỳ quy định nào về việc chơi chứng khoán cần bao nhiêu tiền. Vì vậy, chỉ có số vốn nhỏ từ vài trăm hay vài triệu đồng là bạn đã có thể mua được cổ phiếu và đầu tư chứng khoán rồi. 

Chứng khoán là kênh đầu tư sinh lời cao nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro nhất định
Chứng khoán là kênh đầu tư sinh lời cao nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro nhất định

Các bạn có thể tiến hành quan sát và theo dõi phiên giao dịch trên thị trường chứng khoán. Với chứng khoán, bạn cũng không cần phải đợi trong một thời gian dài để thu về lợi nhuận cho mình. Khi nhận thấy cổ phiếu đạt mức tăng trưởng như bản thân kỳ vọng, bạn có thể giao dịch bán cổ phiếu ra bất kỳ lúc nào để hưởng về phần lợi nhuận chênh lệch.

Hy vọng bài viết trên đã đem lại cho bạn những thông tin bổ ích về chơi chứng khoán là gì? Qua đó nắm được những kiến thức về đầu tư chứng khoán cho người mới bắt đầu. Có thể thấy rằng chứng khoán là kênh đầu tư sinh lời hiệu quả nhưng các bạn không nên xem đó là cuộc “chơi” mà cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc.

About Phạm Xuân Thanh

Tôi là Phạm Xuân Thanh – Tôi đã có kinh nghiệm hơn 3 năm review đánh giá về các loại máy móc công nghiệp, thiết bị vệ sinh công nghiệp, cách chăm sóc xe hơi. Tôi hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ có thể giúp mọi người hiểu rõ hơn về các công dụng, chức năng của các loại thiết bị công nghiệp và các cách chăm sóc xe hơi này.

View all posts by Phạm Xuân Thanh →