Thủy đậu là gì? Thủy đậu là bệnh do virus Varicella – Zoster gây ra, thường xuất hiện vào cuối mùa đông xuân và kéo dài sang mùa hè. Bệnh thủy đậu có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, trong đó dễ mắc bệnh nhất là ở trẻ em. Để nắm được những thông tin tổng quan về bệnh thủy đậu như nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách chữa trị và phòng bệnh đúng cách, mời bạn đọc tham khảo bài viết sau.
Contents
Thủy đậu là gì?
Thủy đậu (Chickenpox) hay còn được gọi là trái rạ, phỏng dạ. Đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus thủy đậu Varicella – Zoster gây ra. Loại virus này có kích thước khoảng 150 – 200mm, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ tiến hành nhân số lượng ở tế bào biểu mô và niêm mạc đường hô hấp trên. Sau 10 – 21 ngày ủ bệnh, các mụn nước trên nền ban đỏ sẽ xuất hiện và lan ra khắp cơ thể.
Mùa xuân thời tiết nồm ẩm là thời điểm bệnh thủy đậu bùng phát mạnh mẽ nhất. Trẻ em là đối tượng dễ mắc thủy đậu, có tới 90% số bệnh nhân là trẻ từ 1 – 14 tuổi. Tuy nhiên, hiện nay số lượng trẻ được tiêm phòng thủy đậu khá nhiều nên số ca nhiễm bệnh cũng được giảm đáng kể. Với trẻ sơ sinh và người bị suy giảm hệ miễn dịch khi mắc bệnh sẽ có triệu chứng nặng hơn các đối tượng khác.
Nguyên nhân gây bệnh thủy đậu
Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm và rất dễ lây từ người sang người. Khoảng thời gian mà bệnh thủy đậu có thể lây nhiễm là từ 1 – 2 ngày trước khi xuất hiện mụn nước cho đến lúc mụn nước khô và tróc vảy. Một số nghiên cứu cho thấy, có khoảng 90% người chưa có miễn dịch thủy đậu sẽ mắc bệnh nếu tiếp xúc với người bị thủy đậu.
Nguyên nhân chính gây thủy đậu là khi người bệnh tiếp xúc với virus Varicella – Zoster, cách mà virus này có thể lây lan bao gồm:
- Lây truyền trực tiếp: Tiếp xúc trực tiếp, lây qua không khí từ các giọt nước bọt nhỏ li ti được tiết ra từ đường hô hấp (ho, hắt hơi, nói chuyện) hoặc lây từ các chất dịch ở vết phỏng.
- Lây truyền gián tiếp: Thông qua những đồ vật bị nhiễm chất dịch của nốt phỏng. Ví dụ như dùng chung đồ dùng cá nhân: bàn chải đánh răng, khăn mặt, ăn uống chung với người bị thủy đậu.
- Lây từ mẹ sang con: Bệnh thủy đậu còn có thể lây truyền từ mẹ sang con. Phụ nữ mang thai khi bị thủy đậu có thể lây truyền cho thai nhi qua nhau thai hoặc sau khi sinh nở.
Triệu chứng ở mỗi giai đoạn của thủy đậu là gì?
Bệnh thủy đậu có 4 giai đoạn phát triển, ở mỗi giai đoạn sẽ có những dấu hiệu khác nhau. Cụ thể như:
Giai đoạn 1: Ủ bệnh
Trong giai đoạn nhiễm virus, thời kỳ virus trong người và phát bệnh. Giai đoạn này sẽ kéo dài từ 10 – 20 ngày và người mắc thường không có bất kỳ dấu hiệu gì, rất khó để nhận biết.
Giai đoạn 2: Phát bệnh
Thời điểm khởi phát, người bệnh sẽ có triệu chứng sốt nhẹ, nhức đầu, cơ thể mệt mỏi, nổi hạch sau tai, viêm họng. Bắt đầu xuất hiện những nốt phát ban đỏ nổi với đường kính vài milimet trong 24 – 48 giờ đầu.
Giai đoạn 3: Toàn phát
Bệnh nhân có dấu hiệu sốt cao, chán ăn, buồn nôn, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ. Ở giai đoạn này sẽ thấy rõ các mụn nước hình tròn với đường kính khoảng 2mm mọc toàn thân. Một số trường hợp nhiễm trùng mụn nước sẽ có kích thước lớn hơn, dịch bên trong mụn nước màu đục do chứa mủ.
Giai đoạn 4: Hồi phục
Từ 7 – 10 ngày sau khi phát bệnh, các mụn nước đó sẽ tự vỡ ra, khô lại và bong vảy dần hồi phục trở lại. Trong giai đoạn này, người bệnh cần vệ sinh các vết thủy đậu cẩn thận, tránh để bị nhiễm trùng. Kết hợp sử dụng các loại thuốc trị sẹo, thuốc trị thâm bởi sau khi thủy đậu biến mất sẽ để lại sẹo rỗ (lõm).
Xem thêm: Bệnh đục thủy tinh thể là gì?
Biến chứng nguy hiểm của thủy đậu
Thủy đậu là gì? Bệnh này khá lành tính và sẽ khỏi sau một thời gian phát bệnh. Tuy nhiên nếu không chữa trị đúng cách hoặc người bệnh không tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ có thể sẽ gặp phải các biến chứng nguy hiểm như:
- Nhiễm trùng, gây lở loét: Các vết mụn nước sau khi vỡ ra sẽ gây chảy máu bên trong. Đây là biến chứng thường gặp ở trẻ nhỏ do không kiêng giữ được như dùng tay để gãi khi ngứa.
- Gây viêm não, viêm màng não: Thường xuất hiện sau 1 tuần mọc mụn nước. Biến chứng này có thể xảy ra ở cả trẻ nhỏ và người lớn nhưng người lớn dễ gặp phải hơn. Các triệu chứng đi kèm bao gồm sốt cao, hôn mê, co giật, rối loạn tri giác, rung giật nhãn cầu. Nếu không chữa trị kịp thời, biến chứng này có thể gây tử vong.
- Viêm phổi thủy đậu: Biến chứng này thường xảy ra ở người nhưng trưởng thành, vào ngày thứ 3 – 5 sau khi phát bệnh. Người bệnh sẽ có biểu hiện ho nhiều, ho ra máu, khó thở và tức ngực.
- Gây viêm thận, viêm cầu thận cấp: Một số triệu chứng của biến chứng này là tiểu ra máu và suy thận.
- Gây viêm tai giữa, viêm thanh quản: Biến chứng này là do các nốt mụn thủy đậu mọc ở khu vực này gây lở loét, nhiễm trùng gây sưng tấy.
- Hội chứng Reye: Hiếm gặp thường xảy ra ở trẻ từ 4 – 9 tuổi. Đây là triệu chứng gây ra bệnh não cấp tính kèm rối loạn chức năng gan, gan to.
- Bệnh Zona: Với những người đã bị thủy đậu, sau nhiều năm nếu hệ miễn dịch suy yếu thì vi rút vẫn có thể tái hoạt động và tái phát thành bệnh zona – đám mụn nước gây đau đớn trong thời gian ngắn.
- Một số biến chứng hiếm gặp khác: Ngoài ra, khi bị thủy đậu còn gây ra một số biến chứng khác như suy thượng thận, viêm cầu thận, viêm cơ tim, biến chứng trên mắt.
Cách phòng ngừa & điều trị thủy đậu
Dưới đây là cách phòng ngừa và điều trị bệnh thủy đậu mà các bạn cần lưu ý:
Cách phòng ngừa
Tiêm chủng ngừa vắc xin thủy đậu là biện pháp phòng bệnh hiệu quả và lâu dài nhất. Với trẻ em, việc tiêm vắc xin thủy đậu càng trở nên quan trọng. Nếu gia đình có trẻ nhỏ hãy đưa trẻ tới các cơ sở y tế, trung tâm tiêm chủng uy tín để tiêm theo đúng liều lượng quy định.
Lịch tiêm vắc xin:
- Trẻ em bắt đầu tiêm từ 12 tháng tuổi
- Trẻ dưới 13 tuổi: Tiêm 2 mũi, cách nhau khoảng 3 tháng
- Từ 13 tuổi trở lên: Tiêm 2 mũi, cách nhau khoảng 1 tháng
Khi tiếp xúc với người đang mắc bệnh thủy đậu mà bản thân chưa tiêm phòng, cần tiêm ngừa trong 3 ngày sau đó. Chú ý không sử dụng đồ dùng cá nhân với người nhiễm bệnh, không chạm vào mụn nước thủy đậu. Người bị bệnh cần được cách ly với người thân, cộng đồng, tránh để lây nhiễm rộng rãi.
Cách điều trị
Hiện nay, bệnh đậu mùa chưa có thuốc đặc trị, chỉ có các loại thuốc và phương pháp hỗ trợ điều trị. Thủy đậu có thể tự điều trị tại nhà theo chỉ định của các bác sĩ. Trường hợp bị biến chứng cần điều trị nội trú tại bệnh viện theo đúng liệu trình mà bác sĩ đưa ra. Để bệnh nhanh chóng thuyên giảm và an toàn khi điều trị, các bạn cần lưu ý:
Khi điều trị tại nhà
- Mặc đồ rộng, vải mềm, dễ thấm hút mồ hôi để tránh làm vỡ các nốt mụn nước, cần tránh ra gió nhiều.
- Không gãi vào các nốt mụn nước thủy đậu, tránh để chất lịch lây lan ra nhiều hơn.
- Giữ gìn vệ sinh cơ thể bằng các dung dịch sát khuẩn, sử dụng nước ấm để tắm rửa nhẹ nhàng, không dùng nước lạnh hay nước quá nóng.
- Khi có dấu hiệu của những biến chứng do thủy đậu gây ra, cần đưa người bệnh đến bệnh viện uy tín để thăm khám kịp thời.
- Cần chủ động cách ly người mắc bệnh để tránh lây truyền bệnh sang cho người khác.
Khi dùng thuốc điều trị
- Đối với các nốt mụn nước trên cơ thể, bạn có thể dùng thuốc tím để bôi lên giúp kháng viêm và ngăn ngừa sẹo hình thành.
- Khi mụn nước bị vỡ ra, có thể lấy dung dịch xanh Methylen bôi lên. Tuyệt đối không dùng thuốc bôi mỡ Tetaxilin, mỡ Penixilin hay thuốc đỏ.
- Tránh dùng các loại kem trị ngứa có chứa Phenol ở trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi và phụ nữ mang thai.
Trên đây là những thông tin tổng quan về bệnh thủy đậu là gì? Có thể thấy rằng, thủy đậu là bệnh lý khá phổ biến, không quá nguy hiểm và dễ dàng điều trị. Tuy nhiên, nếu không được can thiệp kịp thời và đúng cách bệnh vẫn có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, nếu có dấu hiệu của bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế uy tín để được các bác sĩ tư vấn, thăm khám và điều trị phù hợp.
Tôi là Phạm Xuân Thanh – Tôi đã có kinh nghiệm hơn 3 năm review đánh giá về các loại máy móc công nghiệp, thiết bị vệ sinh công nghiệp, cách chăm sóc xe hơi. Tôi hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ có thể giúp mọi người hiểu rõ hơn về các công dụng, chức năng của các loại thiết bị công nghiệp và các cách chăm sóc xe hơi này.
