Thâm canh là gì? Thâm canh là khái niệm quen thuộc đối với nhà nông, được áp dụng nhiều trong sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên nhiều người chưa thực sự hiểu rõ về phương pháp canh tác này và muốn tìm hiểu thêm. Để biết phương pháp thâm canh là gì, mời các bạn cùng theo dõi những thông tin phía dưới đây.
Contents
Thâm canh là gì?
Thâm canh là phương thức sản xuất nông nghiệp (bao gồm cả cây trồng và vật nuôi) với mức đầu vào và đầu ra cao hơn trên cùng đơn vị diện tích đất. Theo Hán ngữ thâm canh có nghĩa là cày sâu, đây là phương pháp đầu tiên giúp con người gia tăng năng suất hoa màu. Phương thức này được áp dụng thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến nhằm cải tạo đất trồng, tăng năng suất thu hoạch.
Thâm canh là phương pháp canh tác đất trồng vẫn ở quy mô đó nhưng đem lại hiệu suất cao hơn. Với điều kiện nước ta đang trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tỷ trọng ngành nông – lâm – ngư nghiệp có xu hướng giảm dần. Diện tích đất trồng ngày càng thu hẹp, nhu cầu tiêu thụ nông sản ngày càng tăng thì kỹ thuật thâm canh thực sự là yếu tố phát triển tất yếu của nền nông nghiệp.
Nguồn gốc của thâm canh
Xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu tiêu thụ nông sản ngày càng lớn. Trong khi việc mở rộng diện tích cho nông nghiệp vẫn còn hạn chế, con người phải tìm cách nâng cao chất lượng canh tác thông qua việc đầu tư thêm tư liệu sản xuất, sức lao động nhằm nâng cao năng suất nông sản trên đơn một vị diện tích.
Nửa sau thế kỷ XX, các tiến bộ kỹ thuật được đưa vào sản xuất lương thực trên toàn thế giới. Đầu tiên là chọn giống, phân bón hóa học, canh tác luân canh, xen canh, gối vụ, giải quyết vấn đề thuỷ lợi… Nhờ đó mà đến năm 1960 sản lượng lương thực thu hoạch được từ cây có hạt toàn thế giới đạt 1.025 triệu tấn, tăng 41.77% so với năm 1950.
Đến 1996, sản lượng tiếp tục tăng lên 2.049 triệu tấn trong điều kiện diện tích nuôi trồng đang có xu hướng giảm nhẹ. Từ đây, thâm canh sản xuất nông nghiệp trở thành khuynh hướng chung trên toàn thế giới. Ngày nay, phương pháp này tiếp tục phát triển với xu hướng hiện đại hơn, ứng dụng công nghệ cao, gắn với an toàn, hữu cơ, giá trị gia tăng cao…
Vai trò và bản chất của thâm canh là gì?
Phương pháp thâm canh có ý nghĩa lớn và tác động không nhỏ đến quá trình sản xuất nông nghiệp. Cụ thể vai trò và bản chất của thâm canh trong nông nghiệp được thể hiện như sau.
Vai trò của thâm canh
Thâm canh giúp tăng năng suất cây trồng trên một diện tích mà không cần mở rộng thêm diện tích nông nghiệp. Bởi diện tích đất nông nghiệp ở nước ta đang có xu hướng giảm do một phần đất bị nhiễm phèn, nhiễm mặn. Và muốn cây trồng đạt năng suất cao cần phụ thuộc nhiều yếu tố và thâm canh sẽ là phương pháp giúp tối ưu sản lượng, giải quyết được nhiều khó khăn thực tại.
Ngoài ra, tâm canh giúp chúng ta tận dụng được cùng lúc nhiều nguồn lực sản xuất khác nhau. Đặc biệt là ứng dụng nền khoa học kỹ thuật hiện đại, biện pháp luân canh, tăng vụ khác. Đặc biệt, Việt Nam ta có nền nông nghiệp lúa nước lâu đời. Nhờ vào các phương pháp sản xuất mới này đã mà giải quyết được tình trạng thiếu lương thực và trở thành nước xuất khẩu gạo đứng thứ 2 thế giới.
Bản chất của thâm canh
Trong nông nghiệp, bản chất thâm canh là gì hiểu đơn giản là việc đầu tư thêm vốn, công nghệ, lao động trên một đơn vị diện tích nhằm thu được nhiều sản lượng hơn với chi phí thấp nhất. Xét về hình thức đầu tư và canh tác thì canh tác thâm canh có những biểu hiện khác nhau. Song bản chất của thâm canh vẫn là tạo ra năng suất cao hơn với chi phí thấp hơn.
Hiện nay, nhà nước ta cũng có những biện pháp thúc đẩy thâm canh như: Quy hoạch các vùng kinh tế nông nghiệp phù hợp với từng điều kiện tại nơi đó. Đồng thời đẩy mạnh phát triển hạ tầng nông thôn. Từ đó phương thức canh tác thâm canh có thể tiếp cận dễ dàng hơn với sự đổi mới, tiến bộ cùng quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Mô hình thâm canh phổ biến nhất
Một số mô hình thâm canh được áp dụng phổ biến nhất hiện nay, đó là:
Mô hình Aquaponics
Aquaponics là một phần của thâm canh khi áp dụng công nghệ mới vào trồng trọt. Mô hình này giúp giảm công sức chăm sóc, chỉ cần gieo hạt hay cho cá ăn và thu hoạch. Lợi ích của Aquaponics mang lại là vô cùng lớn, cho lượng rau sạch nhiều và chất lượng, nguồn cá sạch dồi dào. Một hệ Aquaponics hoàn chỉnh sẽ có cá ăn sau 3 tháng, rau chỉ sau 3 – 4 tuần là có thể thu hoạch được.
Thâm canh vụ hè thu
Mùa vụ hè thu có đặc điểm là nắng nóng và mưa nhiều nên khi áp dụng thâm canh rau màu người dân cần phải chú ý đến một số điểm như chọn giống, kỹ thuật trồng và cách chăm sóc.
- Chọn giống: Nên chọn giống thuộc thế hệ F1, có khả năng chống chịu tốt với điều kiện môi trường. Mẫu mã, hình dáng đẹp, chất lượng tốt và cho năng suất cao.
- Vấn đề kỹ thuật: Cần sử dụng lưới, khung hoặc mùng để hạn chế sự ảnh hưởng của thời tiết đến cây trồng. Đặc biệt trong giai đoạn cây ra hoa hoặc kết trái, cần cẩn thận chăm sóc để tránh bị thối hoặc hư hỏng.
- Phân bón, tưới nước, phòng trừ sâu bệnh: Vào vụ mùa hè thu, thời tiết thay đổi thất thường nên việc chăm sóc cây sẽ khó khăn hơn. Mưa nhiều sẽ làm trôi phân bón, tạo điều kiện cho sâu bệnh phát triển. Cây dễ bị úng nên có thể lên luống ngay từ đầu để phòng trừ. Cây dễ mất nước khi trời nắng, cần bổ sung nước và bón phân (nếu cần thiết). Khuyến khích sử dụng phân bón vi sinh để đảm bảo an toàn cho môi trường và nông sản.
Thâm canh cây vụ đông
Tương tự như vụ hè thu, thâm canh cây vụ đông chúng ta cũng cần chuẩn bị kỹ thuật kỹ lưỡng. Đặc biệt, trong mùa vụ này cần chú ý đến bón phân đa, trung, vi lượng phù hợp đối với sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Điều này nhằm cung cấp dinh dưỡng kịp thời cho cây và tăng khả năng chống chịu sâu bệnh do thời tiết nồm ẩm là cơ hội để chúng phát triển mạnh.
Nuôi lươn, tôm siêu thâm canh
Thâm canh không chỉ áp dụng với trồng trọt mà còn có thể áp dụng đối với lĩnh vực chăn nuôi, thủy sản.
- Với tôm nuôi siêu thâm canh phải chú ý đến yếu tố môi trường. Cần xử lý nước thải, dịch bệnh nhanh chóng để tránh tôm bị bệnh. Đồng thời phải đảm bảo nguồn nước thải không chảy ra khu vực xung quanh gây ô nhiễm môi trường.
- Nuôi lươn, chúng ta cần thiết kế hệ thống, chọn con giống, thức ăn cũng như các biện pháp phòng trừ dịch bệnh cẩn thận. Lươn có tập tính ăn thịt lẫn nhau nên khi nuôi trên một tháng cần tách ra nuôi riêng từng cỡ, tránh hao hụt không mong muốn.
Thâm canh áp dụng vào mô hình farmstay được không?
Như đã tìm hiểu về thâm canh là gì ở trên, có thể thấy rằng đây là phương thức canh tác hiệu quả trong nông nghiệp. Bên cạnh đó, thâm canh cũng là phương pháp lý tưởng để áp dụng vào mô hình farmstay.
Nếu như farmstay của bạn có diện tích đất rộng và mục đích là kinh doanh nông sản thì chắc chắn bạn nên áp dụng thâm canh để nâng cao năng suất. Còn trong trường hợp ngược lại, cần cân nhắc thật kỹ bởi phương pháp này đòi hỏi đầu tư nhiều từ cơ sở vật chất, nhân công lao động cho đến giống cây giống,…
Với mô hình farmstay, khi áp dụng phương pháp thâm canh nên sử dụng phân bón hữu cơ. Vừa là để đảm bảo an toàn cho cây trồng vừa đảm bảo môi trường xung quanh nông trại trong lành. Thâm canh tăng vụ nhưng cũng cần đảm bảo nguyên tắc canh tác tự nhiên, tạo ra nông sản sạch bảo vệ sức khỏe con người.
Bên trên là những chia sẻ của chúng tôi về thâm canh là gì? Cũng như vai trò, bản chất và một số kỹ thuật về mô hình thâm canh trong nuôi trồng. Hy vọng rằng những kiến thức hữu ích này sẽ giúp bà con áp dụng thành công trong trồng trọt, chăn nuôi!
Tôi là Phạm Xuân Thanh – Tôi đã có kinh nghiệm hơn 3 năm review đánh giá về các loại máy móc công nghiệp, thiết bị vệ sinh công nghiệp, cách chăm sóc xe hơi. Tôi hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ có thể giúp mọi người hiểu rõ hơn về các công dụng, chức năng của các loại thiết bị công nghiệp và các cách chăm sóc xe hơi này.
