Nghiệp vụ thị trường mở là gì? Đặc điểm, vai trò đối với thị trường tài chính

Nghiệp vụ thị trường mở là gì? Đây là khái niệm quen thuộc đối với các nhà đầu tư trong lĩnh vực tài chính và chứng khoán. Vậy nghiệp vụ thị trường mở có nghĩa là gì? Có đặc điểm và vai trò như thế nào đối với thị trường tài chính? Nếu đây là vấn đề mà các bạn quan tâm thì đừng bỏ lỡ bài viết dưới đây nhé!

Nghiệp vụ thị trường mở là gì?

Nghiệp vụ thị trường mở tiếng Anh là Open market operations (viết tắt là OMO). Đây là các biện pháp thực thi chính sách tiền tệ mà trong đó Ngân hàng nhà nước tiến hành việc mua bán chứng khoán hay các loại giấy tờ có giá khác với các tổ chức tín dụng. Đây là yếu tố quyết định đối với những thay đổi trong lượng tiền cơ sở.

Nghiệp vụ thị trường mở tên tiếng Anh là Open market operations
Nghiệp vụ thị trường mở tên tiếng Anh là Open market operations

Theo khoản 1 Điều 3 Thông tư 42/2015/TT-NHNN, nghiệp vụ thị trường mở là gì được định nghĩa như sau: 

  1. Nghiệp vụ thị trường mở là việc Ngân hàng Nhà nước thực hiện mua, bán giấy tờ có giá với các thành viên.

Ở Việt Nam, nghiệp vụ thị trường mở chủ yếu được thực hiện đối với các loại giấy tờ có giá trị thông qua hình thức đấu thầu. Các loại giấy tờ đó bao gồm: 

  • Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước. 
  • Trái phiếu Chính phủ bao gồm: Tín phiếu kho bạc, trái phiếu kho bạc, trái phiếu công trình Trung ương). 
  • Công trái xây dựng Tổ quốc.
  • Trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh phát hành.
  • Trái phiếu do Chính quyền địa phương phát hành.

Các chủ thể tham gia nghiệp vụ thị trường mở 

Do tính chất mở mà các chủ thể tham gia vào nghiệp vụ thị trường mở là cực kỳ lớn và đa dạng với nhiều mục đích khác nhau. Bất cứ nhà đầu tư nào cũng có thể trở thành đối tác trong hoạt động thị trường mở, chỉ cần họ đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của Ngân hàng Trung ương. 

 Chủ thể tham gia thị trường mở khá đa dạng với nhiều mục đích
Chủ thể tham gia thị trường mở khá đa dạng với nhiều mục đích

Yêu cầu cụ thể như sau:

  • Thứ nhất: Các đối tác cần phải đảm bảo một mức độ tin cậy nhất định. 
  • Thứ hai: Quá trình giao dịch mua bán giữa các đối tác với Ngân hàng Trung ương phải có hiệu quả. 

Các chủ thể tham gia thị trường mở OMO bao gồm:

  • Ngân hàng Trung ương (NHTW)
  • Ngân hàng thương mại (NHTM)
  • Tổ chức tài chính phi ngân hàng Việt Nam
  • Các nhà giao dịch trung gian 

Đặc điểm của nghiệp vụ thị trường mở là gì?

Nói đến nghiệp vụ thị trường mở là nói đến các mối quan hệ tài chính giữa các chủ thể trong thị trường kinh tế rộng lớn. Dưới đây là một số đặc điểm của OMO:

Đặc điểm chính của nghiệp vụ thị trường mở OMO
Đặc điểm chính của nghiệp vụ thị trường mở OMO

Quyết định đến sự thay đổi lượng tiền cung ứng

Có thể xem nghiệp vụ thị trường mở là công cụ cực kỳ quan trọng để điều tiết các chính sách tiền tệ trong nền kinh tế. Hoạt động mua bán các loại giấy tờ có giá trên thị trường mở sẽ khiến tăng giảm cơ số tiền tệ có trong đó. Do đó sẽ làm tăng hoặc giảm lượng tiền tệ cung ứng trên thị trường.

Khi Ngân hàng Trung ương có mục đích tăng cung tiền sẽ mua tín phiếu kho bạc từ Ngân hàng Thương mại và công chúng. Kéo theo lượng tiền dự trữ tại ngân hàng đó tăng lên, các ngân hàng thương mại tăng cường cho vay và làm tăng lượng cung tiền. Còn khi Ngân hàng Trung ương bán giấy tờ có giá, việc thanh toán khi mua giấy tờ này sẽ làm giảm dự trữ của Ngân hàng Thương mại. 

Trái phiếu của Chính phủ được ưu tiên sử dụng

Về mặt lý thuyết, Ngân hàng Trung ương có thể điều chỉnh lượng cung tiền thông qua bất cứ loại giấy tờ có giá nào trong thị trường mở. Hầu hết các giấy tờ này đều có tính thanh khoản thấp, vì vậy OMO có diễn ra hiệu quả hay không thì Ngân hàng Trung ương cần phải mua bán các loại giấy tờ có giá thật nhanh chóng để điều chỉnh cung tiền kịp thời với từng thời điểm thích hợp. 

Xem thêm:: AI tạo sinh là gì?

Vai trò của nghiệp vụ thị trường mở trong thị trường tài chính

Nghiệp vụ thị trường mở là gì, đây công cụ chủ chốt của Ngân hàng Trung ương nhằm điều chỉnh nguồn cung tiền tệ và lãi suất. Cụ thể như sau:

OMO có vai trò quan trọng đối với thị trường tài chính
OMO có vai trò quan trọng đối với thị trường tài chính

Đối với thị trường tiền tệ

OMO đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của thị trường tiền tệ. Việc này được pháp luật quy định và thông qua khiến thị trường mua bán các giấy tờ có giá trở nên sôi động hơn với sự tham gia của Ngân hàng Trung ương, Ngân hàng Thương mại và tổ chức tín dụng. 

Ngân hàng Nhà nước 

Thực hiện nghiệp vụ thị trường mở giúp Ngân hàng Trung ương chủ động hơn trong việc điều hành chính sách tiền tệ, điều tiết cung cầu vốn ngắn hạn tại tổ chức tín dụng. Ngoài ra, nghiệp vụ thị trường mở còn giúp Ngân hàng Trung ương đưa ra định hướng về lãi suất nhằm hạn chế biến động của lãi suất. 

Các tổ chức tín dụng

Nghiệp vụ thị trường mở là gì cũng giúp các tổ chức tín dụng sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực nhàn rỗi và giúp sinh lời trong khoảng thời gian nhất định. Đồng thời cũng giúp các tổ chức tín dụng đa dạng hóa hoạt động của mình. 

Những yếu tố ảnh hưởng đến nghiệp vụ thị trường mở

Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến nghiệp vụ thị trường mở, bao gồm:

Có nhiều yếu tố tác động đến nghiệp vụ thị trường mở
Có nhiều yếu tố tác động đến nghiệp vụ thị trường mở

Chính sách về tiền tệ của Ngân hàng TW

Nghiệp vụ thị trường mở OMO được thực hiện bởi Ngân hàng Trung ương và phụ thuộc vào chính sách tiền tệ của Ngân hàng. Những quyết định của Ngân hàng Trung ương như điều chỉnh lãi suất cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động mua bán tài sản trên thị trường mở.

Biến động của tỷ giá hối đoái

Những biến động của tỷ giá hối đoái cũng có ảnh hưởng đến nghiệp vụ thị trường mở. Đặc biệt là đối với các nước có nền kinh tế mở và phụ thuộc vào ngành xuất khẩu.

Yếu tố thị trường tài chính và chứng khoán

Tình hình thị trường tài chính và thị trường chứng khoán cũng có ảnh hưởng đến nghiệp vụ thị trường mở. Ví dụ, trong thời kỳ suy thoái kinh tế, Ngân hàng Trung ương có thể sẽ phải mua nhiều tài sản hơn nhằm tăng cung tiền tệ và thúc đẩy hoạt động kinh tế.

Thị trường tài chính và chứng khoán có ảnh hưởng đến nghiệp vụ thị trường 
Thị trường tài chính và chứng khoán có ảnh hưởng đến nghiệp vụ thị trường

Tình hình kinh tế và chính trị

Tình hình kinh tế và chính trị của một quốc gia cũng ảnh hưởng đến nghiệp vụ thị trường mở. Một số sự kiện đột biến như: chiến tranh, khủng hoảng chính trị, thảm họa tự nhiên cũng gây ra sự dao động trên thị trường tài chính và chứng khoán, ảnh hưởng đến hoạt động mua bán tài sản trên thị trường mở.

Chính sách kinh tế và tài chính của Chính phủ

Các chính sách kinh tế và tài chính của chính phủ cũng ảnh hưởng đến nghiệp vụ thị trường mở. Những quyết định của chính phủ về các chính sách kinh tế, thuế, chi tiêu cũng có tác động đến tình hình kinh tế và tài chính của quốc gia. Đồng thời gây ra sự dao động trên thị trường tài chính và chứng khoán.

Tâm lý của nhà đầu tư

Tâm lý của nhà đầu tư cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động mua và bán trên thị trường mở. Ví dụ, khi nhà đầu tư lo lắng về tình hình kinh tế hoặc chính trị, họ sẽ bán tài sản để tránh rủi ro, gây ảnh hưởng đến giá trị tài sản trên thị trường. 

Chiến lược đầu tư nghiệp vụ thị trường mở

Tùy thuộc vào mục tiêu và nguồn vốn mà các nhà đầu tư có thể lựa chọn chiến lược đầu tư riêng. Dưới đây là những chiến lược đầu tư phổ biến trong nghiệp vụ thị trường mở OMO:

Tùy vào mục tiêu, nguồn vốn mà các nhà đầu tư sẽ chọn chiến lược đầu tư riêng
Tùy vào mục tiêu, nguồn vốn mà các nhà đầu tư sẽ chọn chiến lược đầu tư riêng
    • Mua vào tài sản giá trị: Tập trung vào việc mua vào những tài sản có giá trị thực tế cao như: công ty, sản phẩm chất lượng cao, tài sản không động sản và giữ chúng trong thời gian dài. Chiến lược này sẽ tạo ra lợi nhuận bền vững và là lựa chọn an toàn cho các nhà đầu tư dài hạn.
    • Giao dịch ngắn hạn: Chiến lược này tập trung vào việc mua vào, bán ra tài sản trong khoảng thời gian ngắn (vài giờ hoặc vài ngày). Yêu cầu sự nhanh nhạy, kỹ năng đọc hiểu thông tin thị trường và đưa ra quyết định để có lợi nhuận ngắn hạn.
  • Đầu tư giá trị: Tập trung vào việc mua vào các tài sản được định giá thấp hơn so với giá trị thực tế của chúng. Chiến lược này đòi hỏi kỹ năng phân tích để tìm kiếm tài sản có tiềm năng lớn hơn trong tương lai và mua vào chúng khi chúng đang ở giá thấp.
  • Đầu tư tăng trưởng: Chiến lược này sẽ tập trung vào việc mua các công ty có tiềm năng tăng trưởng lớn trong tương lai. Tuy nhiên, chiến lược này đòi hỏi kỹ năng phân tích cơ bản để tìm ra được những công ty có tiềm năng tăng trưởng lớn trong tương lai và mua chúng.
  • Đầu tư chuyên sâu: Tập trung đầu tư vào một lĩnh vực đặc biệt hoặc một số công ty trong cùng lĩnh vực đó. Chiến lược này yêu cầu sự hiểu biết sâu rộng về lĩnh vực đó và các công ty đó.

Với những chia sẻ trên đây, hy vọng các bạn sẽ phần nào hiểu được về nghiệp vụ thị trường mở là gì? Hiểu rõ về nghiệp vụ này sẽ giúp các nhà đầu tư có được cái nhìn tổng quan về thị trường và có được cho mình những thông tin cần thiết để đưa ra quyết định đầu tư thông minh.

About Phạm Xuân Thanh

Tôi là Phạm Xuân Thanh – Tôi đã có kinh nghiệm hơn 3 năm review đánh giá về các loại máy móc công nghiệp, thiết bị vệ sinh công nghiệp, cách chăm sóc xe hơi. Tôi hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ có thể giúp mọi người hiểu rõ hơn về các công dụng, chức năng của các loại thiết bị công nghiệp và các cách chăm sóc xe hơi này.

View all posts by Phạm Xuân Thanh →